به بهانه چاپ و انتشار مجموعۀ « گل کاردو»
یداله شهرجو
بخشی از هویت فرهنگی هر منطقه در کنار آداب و سُنن ، گویش هر منطقه است.
گویشی که خود هم روایتگر فرهنگ و آیین هاست هم مجموعه ای گرانسنگ از یادها و یادگارها ، تنزل جایگاه گویش در دایرۀ محدود تعدادی لغت ، ظلمی آشکار به این میراث ارزشمند است.
میراثی که می تواند با نظرگاهی روشن ریشۀ سترگی برای همبستگی باشد به باورهای فرهنگی در هر منطقه عمق ببخشد. تا فرزندان نسل امروز در برابر هر نسیم راهگذاری سر خم نکنند و تکیه گاهشان به درخت تناوری باشد که ریشه در عمق و باور تاریخی کهن دارد.
مجموعۀ « گل کاردو » سرودۀ « سید محمد آواز » اولین کتاب این شاعر و پژوهشگر هرمزگانی است.
معلمی بازنشسته که سالهاست عاشقانه در حال کنکاش ، ثبت و تحلیل آثار و باورهای فرهنگی غرب هرمزگان است این مجموعه شامل دوبیتی های شاعر به گویش بهدهی است.
بهده ، روستایی نزدیک شهرستان پارسیان (گاوبندی) در غرب استان هرمزگان است روستایی که یک بار مهمان مهربانی هایش بودم و با آنچه دیدم و مرور کردم از سبقه ، اقلیم و فرهنگ حاکم ، تعریفی فراتر از یک روستا را می طلبد.
گل کاردو، گل گلایول وحشی در منطقه بهده است به نوعی به عنوان نماد که ریشه در خاک دل ها دارد و به زیبایی ، چشم انداز جان و دلت را به تماشا می طلبد.
گل کاردو، گل دیگری به جمالِِِِِِِِِِِِِ قدم هایی است که در راه ثبت و پاسداشت گویش برداشته می شود. تا اراده ای از سر تعهد را به تماشا بخواند گل کاردو ، گلِ گویش است ، به امان خدا در دشت رها شده. تا به خنکای نسیم رهگذر دلخوش باشد. و به شبنمی از کرامت ابر چشم انتظار، دستی اگر نباشد به نوازشش، از هجوم این همه تیغ در گرمای آفتاب، پژمرده خواهد شد، چشم خواهد بست.
دوبیتی ریشه در درازنای تاریخ دارد آنگونه که نظامی به توصیفش می نشیند : « هر سُفته دری ، دری می سُفت / هر ترانه ای ، ترانه ای می گفت …» ، گاهی مرزهای ادبیت را کنار می گذارد تا به زبان مردم جاری شود.
انتخاب قالب دیرپای دوبیتی توسط جناب آواز ، دقت انتخابش را یادآور می شود و البته در کنار آن باید به شیوۀ دقیق و علمی آماده سازی مجموعه برای چاپ نیز اشاره کرد.
شاعر این مجموعه در کنار ثبت دقیق واژگان از زبان فونتیک نیز بهره گرفته است تا مجموعۀ حاضر در حوزۀ گویش، مجموعه ای دقیق و قابل استناد باشد. برای سید محمد آواز و دغدغه های ارزشمندش ، افق هایی روشن تر از این را آرزومندم.